NASA’dan Rusya ve uzay istasyonu açıklaması
Rusya’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan çekilme kararı açıklamasının ardından NASA’dan ilk açıklama yapıldı.
Rusya’nın yeni uzay dairesi başkanı Yuri Borisov, Moskova’nın 2024’ten sonra Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan çekilmeyi planladığını belirtti.
NASA üst düzey yetkilisi Moskova’nın bu niyetini resmen kendilerine iletmediğini söyledi.
ABD ve Rusya dünya sahnesinde rakip olmalarına rağmen yaklaşık 20 yıldır Uluslararası Uzay İstasyonu’nda birlikte çalışıyorlar.
Borisov, ”Tabii ki ortaklarımıza yükümlülüklerimizi dile getireceğiz, ancak 2024’ten sonra istasyondan çekilme kararı verilmiştir” dedi.
”Talihsiz bir gelişme”
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, günlük basın brifinginde Rusya’nın açıklamasının kendilerini de şaşırttığını söyledi ve bunu ”talihsiz bir gelişme” olarak değerlendirdi.
Price, ”Bu Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yürütülen işlerin bilimsel niteliği ve uzay dairelerimizin kıymetli profesyonel işbirliği göz önünde bulundurulduğunda, özellikle de ortak uzay uçuşu anlaşmasını yenilediğimiz sırada talihsiz bir gelişme” diye konuştu.
Uluslararası Uzay İstasyonu Başkanı Robyn Gatens ise Rus yetkililerin bu isteklerini henüz, istasyonu kapsayan hükümetler arası anlaşmanın gerektirdiği şekilde kendisine iletmediklerini bildirdi.
Gatens, Washington’da düzenlenen bir konferansta verdiği röportajda Rusya’nın ayrılığının henüz resmiyete dökülmediğini kaydetti.
“Resmi bilgi almadık”
Gatens, ”Biz de sizin gibi bunu yeni gördük. Resmi bir bilgi almadık” dedi.
ABD ve Rusya arasında Uluslararası Uzay İstasyonu’nu kapsayan anlaşma, Rusya’nın 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna işgaliyle birlikte ilişkileri Soğuk Savaş dönemindeki düzeye inen iki ülke arasındaki son sivil işbirliği alanlarından biri.
NASA ve Rus uzay dairesi Roscomos, Rusya’nın istasyona katılımını 2030’a kadar arttırmak için hala toplantılar yürütüyor. Beyaz Saray bu yılın başında NASA’nın uzay istasyonunu o zamana kadar işletme planlarını onaylamıştı.
Rus uzay dairesinin eski başkanı Dmitri Rogozin de zaman zaman NASA ve Roscomos arasındaki resmi görüşmelere rağmen Moskova’nın istasyondan çekilme eğilimini dile getiriyordu.
İstasyonun çalışmaya devam etmesi için Rusya’nın varlığı kritik
NASA istasyonun çalışmaya devam etmesi için Rusya’nın varlığını kritik olarak görüyor.
Yetkililer Rusya ile ortaklığın 2030’a kadar devam etmesini istiyor.
Dünyanın 400 kilometre üstünde, futbol sahası büyüklüğündeki yörünge laboratuvarında Rusya ve ABD’nin yanı sıra Kanada, Japonya ve Avrupa Uzay Dairesi de faaliyette bulunuyor, ancak istasyonun ana ortakları ABD ve Rusya.
Bu ayın başında Rusya ve ABD uzay istasyonuna paylaşımlı astronot uçuşlarını yeniden başlatma kararı aldı. Bu da Rus kozmonotların Amerikan araçlarıyla, Amerikalı astronotların ise Soyuz uzay aracıyla istasyona uçmasının önünü açacak.
Rus uzay dairesinin eski başkanı Rogozin, daha önce yaptığı açıklamada ülkesinin Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki rolünü arttırmayı ABD’nin iki Rus şirkete yaptırımlarını kaldırmaması halinde kabul etmeyeceğini söylemişti.
Bu iki şirket askeri bağlantı şüpheleri nedeniyle ABD’nin yaptırım listesine alınmıştı.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Rogozin’i 15 Temmuz’da görevinden almış ve yerine başbakan vekili ve savunma bakanı vekili olarak görev yapmış Borisov’u atamıştı.