İlk yazımı Çanakkale savaşına ayırmak istedim.

Çünkü bu savaşta bilinmeyen ve savaşın gidişatını, ta başından değiştiren bir havacı kahramandan bahsetmek istiyorum.

Çanakkale savaşı başladığında Osmanlı ordusunda sadece bir tayyare bölüğü vardı ve bu bölüğün idaresi Alman Üsteğmen (Osmanlı ordusuna katılır katılmaz bir üst rütbe verilmiştir-Nedeni garip!) Serno’ya verilmişti.

Alman pilotlarının Çanakkale savaşı sırasındaki gayretleri ve yararlılıkları yadsınamaz.

Bunu daha sonraki yazılarımda ele alacağım.

Çanakkale savaşındaki kahramanımız Piyade teğmeni Cemal Efendidir.

Kendisi Süleyman Şefik Paşa’nın yaverliğini yapmaktadır. Ama gönlünde yatan aşk havacılık aşkıdır.

Konuyu komutanına açar ve Süleyman Şefik Paşa isteğini olumlu karşılar.

Böylece18 Ağustos 1913 de Hava Okuluna tayini çıkan Piyade Teğmeni Cemal Efendi; 9 Şubat 1914 de Pilot Teğmen Cemal Efendi olarak mezun olur ve ilk görev yeri olan Çanakkale Hava Bölüğüne katılır.

Çanakkale savaşı sırasında tayyare sıkıntısı had safhadadaydı.

Pilot Teğmen Cemal Efendi’nin tayyaresi “ERTUĞRUL” isimli gazi bir tayyare idi.

Çünki bu tayyare meşhur havacımız Salim Bey tarafından İstanbul-Kahire seferinde kullanılmıştı.

Salim Bey İstanbul üzerinden Mısır seferine çıkmış ancak tayyaresi Edremit üzerinde düşmüş ve ikiye bölünmüştü.

Salim Bey bu kazadan canını zor kurtarmıştı.

Bu kazaya çok üzülen Edremitliler aralarında para toplayarak bir tayyare almışlar ve seferin devamını sağlamışlardır.

Harbiye Nezareti de bu yeni tayyareye “EDREMİT” adını vermiştir.

Kazada ikiye bölünen tayyare ise; tayyare sıkıntısı nedeniyle gemiyle İstanbul’a getirilmiş ve burada tamir edilerek Çanakkale’ye gönderilmiştir.

İşte bu gazi tayyare Pilot Teğmen Cemal Efendi’nin keşif tayyaresiydi.

Cemal Efendi 7 Mart 1915 sabahı satt 07:00 da rutin keşif görevi için Çanakkale Boğazını taramaya başladı.

İyice alçarak daha once döşenmiş olan Türk mayın hatlarını aradı.

Ancak mayın hatlarından hiç bir iz yoktu.

Düşman bir gün evvel döşenen mayınların tamamını temizlemişti.

Derhal inişe geçerek Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa’ya raporunu verdi.

Yapılan plana gore 7 Mart’ı, 8 Mart’a bağlayan gece yarısı Nusret mayın gemisi boğaza yeniden mayın döşedi.

Cemal Efendi 18 Mart günü yine keşif uçuşuna çıktığında muazzam müttefik donanmasının boğaza doğru ilerlemekte olduğunu farkederek Cevad Paşa’ya raporunu verdi.

Tüm mayınları temizlediklerini sanan dev müttefik armadası mayınlarla ve Türk sahil bataryalarının muazzam ateşi ile olduğu yere çakıldı.

Dev zırhlılardan BOUVET, IRRESISTIBLE ve OCEAN boğazin serin sularina gömülürken; INFLEXIBLE, SUFFREN ve GAULOIS zırhlıları büyük yaralar aldılar.

Bu durumu gören Cevad Paşa göğsündeki kılıçlı liyakat madalyasını çıkararak Cemal Efendi’ye taktı.

Daha sonra kendisine kırmızı şeritli madalya, 5. rütbeden Mecidi nişanı ve 2. rütbe Prusya demir haç nişanı verildi.

SONUÇ OLARAK;

Bu uçuş ve keşif yapılmamış ve kahraman Nusret gemimiz boğazı yeniden mayınlamamış olsaydı?

Büyük ihtimalle emperyalist armada boğazı geçer ve İstanbul’a demirlerdi.

İsimsiz kahramanlarımızdan Pilot Teğmen Cemal Efendi’yi rahmetle anıyorum.

Toprağı bol olsun!

Şimdi aklıma takılan şu;

Çanakkale savaşının kaderini değiştiren Pilot Teğmen Cemal efendi’ nin bir büstü veya heykeli hava müzelerimize konulamaz mı?

SEVGİYLE KALIN.

KAYNAKLAR:

ÇANAKKALE MUHAREBESINDE TÜRK PILOTU-Em.Tuğg.Hikmet SÜER

DESTANLAŞAN ÇANAKKALE DENİZ-KARA-HAVA SAVAŞLARI-Turhan SEÇER

HAVACILARA TAVSİYELER:

* KİTAP: CRANWELL HATIRALARI-CANİP ORHUN
YAPI KREDİ YAYINLARI-2004

* FİLM: ALIVE