YAZARLAR

Slide thumbnail

Slide thumbnail

EN GARİPLER

İlk uçağın uçmasından sonra hızla gelişen havacılık sanayii gerek deneme gerekse de başka nedenlerle garip görünümlü ve/veya garip amaçlı uçaklar yapmışlardır. Hatta o kadar ki, bir çocuğun eline kağıt-kalem verip uçak çizmesini isteseniz belki daha iyi bir çizim yapabilir. Özellikle soğuk savaş dönemindeki çekişme ve rekabet sonucu hızla ilerleyen havacılık, gerek deneysel, gerekse araştırma amaçlı birçok prototip yaratmıştır. Bunlar hem ilginç hem de gariptir. İlginçleri başka bir yazıya bırakıp, burada gariplere bir göz atalım. Aslında o kadar çok garip uçak yapılmış ki, bunları tek yazıya sığdırmak imkansız.

İkinci Dünya savaşı öncesi

B.E.9 Pulpit

İngiltere’ de 1902 de kurulan Kara Kuvvetleri balon fabrikasının ismi, 1912 yılında uçak üretmek amacıyla Kraliyet Uçak Fabrikası olarak değiştirildi. Bu fabrika çeşitli uçak mühendislerinin isimleri ile veya uçağın amacı ile anılan ikili kodlu uçaklar üretti. Bu uçaklardan B.E. (Bleriot Experimental) serisinin dokuzuncusu olan B.E.9 uçağı çok ilginçtir.

B.E.9Pulpit

Uçan pilotlar B.E.2 uçağının görüş açısı ve silah atış zorluğundan şikayetçi olunca  Kraliyet Uçak Fabrikası mühendisleri bu uçağı geliştirerek yeni bir uçak yaratmak için harekete geçtiler.

B.E.2

Uçağın kanat açıklığı artırıldı, motor biraz arkaya alındı ve daha büyük dikey stabilize takıldı. Motorun ve  pervanenin önüne ise rasıt veya silahçı için ağaçtan oturma yeri yapıldı. Bu oturma yeri cami veya kiliselerde vaaz amacıyla kullanılan minbere benzediği için uçağın adı “PULPIT” yani minber olarak kaldı. İlk uçuşunu 14 Ağustos 1915 de Kraliyet Uçak Fabrikası’ nın merkezi olan Farnborough’ da yaptı.

B.E.9 yüksek erkan tarafından denetleniyor

Daha sonra Fransa’ da bulunan muharip birliklere gönderilerek uçağın denenmesi istendi. Üç filo tarafından uçurulan uçak büyük tepki gördü ve uçurulamaz kararı ile geriye gönderildi. Bu kararın sebebi pervanenin çekiş gücü nedeniyle minbere yapışan rasıtveya silahçının, bu çekme gücü nedeniyle hareket edememesi ve pilotla işaretle bile konuşamamalarıydı. Bu nedenle derhal üretim programı iptal edildi.

Caproni Ca.60 Transaero

İtalyanların meşhur uçak tasarımcısı GianniCoproni ilk dünya savaşında Ca.32, Ca.33, Ca.36 ve Ca.40 gibi iyi uçakların yapımını gerçekleştirdi ve “Kont” ünvanı aldı. 1913 yılında savaş devam ederken La GazettaDellaSport gazetesine “en az yüz kişi taşıyabilecek ve Atlantiği aşabilecek” bir uçak yapacağını beyan etti. Savaşın sona ermesiyle uçak talebi dibe vurdu ve imalatçılar ellerindeki büyük askeri uçakları yolcu uçaklarına dönüştürmeye başladılar. GianniCoproni bunun yerine yeni bir tasarımın gerekli olduğunu düşünerek çalışmalara başladı. Çizdiği tasarımın patentini 1919 da aldı. Bu tasarım sekiz motorlu ve dokuz kanatlı bir modeldi. Çalışmalarına Milano yakınlarındaki, Maggiore gölünde başladı. Çalışmalar sürerken İtalyanlar yeni uçağa “Capprissimo” ve “Noviplano=dokuz kanat” isimlerini taktılar.

Ca.60 yapım aşamasında

Yapım esnasında Amerikan Büyükelçisinin ziyareti, İtalyanları nakliye uçağı yapımı konusunda gazetelere taşıdı. Ancak ortaya çıkan arka arkaya dizilmiş üçlü kanat ve kuyruk takımı olmayan garip bir uçaktı. 20 Ocak 1921 de hangardan çıkarılarak Maggiore gölüne indirildi.

Ca.60 Maggiore gölünde

Uçağın boyu 23.45 metre, kanat açıklığı 30 metreydi. Sekiz adet Amerikan malı Liberty L-12 motoru ile donatıldı. İlk uçuşunu 2 Mart 1921 de, Avrupa’ nın havacılık otoritelerinin izlediği bir törenle yaptı. Test pilotu FedericoSemprini kalkıştan sonra saniyelerle sayılacak kadar havada kaldı ve hemen suya indi. 4 Martta yapılan ikinci denemede uçak kalkışı takiben suya vurarak parçalandı.

Ca.60 ın suya vurmasından hemen sonra çekilmiş resmi

GianniCoproni’ nin garip görünümlü yolcu uçağı bu kazayla tarihe gömüldü. Kaza geçiren uçağın parçaları bugün GianniCaproni ve Volandia havacılık müzelerinde sergilenmektedir.

Westland-HillPterodactyl Serisi

Bu seri Profesör GeofreyHill tarafından Westland uçak firmasına yaptığı deneme amaçlı uçaklardır. İlk serisi olan Pterodactyl MKI 1928 de uçtu. Bu uçaklarda amaç, stall sürati düşük uçaklar üreterek uçuş emniyetini artırmaktı. İlk seride 70 beygirlik Armstrong SiddeleyGenet itici (arkada) motoru kullanıldı.

(MKI Uçuşu filmi:

Pterodactyl MKI

MKII ve MKIII serileri tasarlandı ama hiç üretilmedi. MKIV modeline 120 beygir gücünde motor takıldı ve 1931 de uçtu.

Pterodactyl MKIV havada

Pterodactyl MKV

MKV modelinde motor gücü 600 beygir gücüne çıkarıldı ve ilaveler yapıldı ancak İngiliz Hava Kuvvetleri modeli beğenmediği için GeofreyHill’ in garip uçakları tarih oldu. MKI serisi uçak hala Londra Bilim Müzesinde görülebilir.

Stiba-Caproni

Bu uçak LuigiStiba tarafından tasarlanmış ve Caproni uçak fabrikasında yapılmıştır. Tasarımcı LuigiStiba’ nın hesaplarına göre gövde içinden geçen hava akımı uçak performansını artıracaktır. Bu esasa dayanılarak yapılan tasarım garip görünüşüne rağmen tırmanış performansında ve düşük iniş süratleri konusunda başarı sağlamıştır. Test pilotu DomenicoAntonini 7 Ekim 1932 de ilk test uçuşunu yaptı. Daha sonra diğer test pilotları tarafından da uçuruldu ve dengeli  bir uçak olarak rapor edildi. Çok gürültülü değildi ve iniş sürati 58 kilometre idi. Çok kısa iniş mesafesine sahipti. Ancak İtalyan Hava Kuvvetleri tarafından kabul görmedi. Şekli yüzünden “FlyingBarrel = Uçan Fıçı” lakabı takıldı.

Stiba-Caproni’ nin yandan görünüşü

AntoniniStiba-Caproni’ ye biniyor

Stiba-Caproni fabrikanın önünde

Kendi ülkesinin Hava Kuvvetleri tarafından ilgi görmeyen bu model diğer ülkeler tarafından takip ediliyordu. Çünkü LuigiStiba’ nınBernouilli prensiplerine dayanarak yaptığı hesaplamalar sonucu, Venturi tüpü şeklindeki gövde yani havacılık deyimi ile tüp içi pervane, jet motorunun ilk hesaplamalarıydı. Özellikle Almanlar bu deneyimleri kullanarak ilk jet motorunu ürettiler.

Stipa-Caproni’ nin 3/5’lik modeli

LuigiStipa 1992 yılında, 92 yaşında vefat etti. Ölmeden bile kendi buluşunu kullandıkları için Almanlara ve buluşunu Almanlara kaptıran İtalyan Hava Kuvvetlerine çok kızgındı. 1998 yılında AerotechQueeensland isimli, Avusturalya şirketi Stipa-Caproni’ nin 3/5 lik bir modelini yaparak uçurdu. Bu model Avusturya’ da sergilenmektedir.

Kalinin K-7

Birinci Dünya savaşı pilotlarından ve tasarımcı Ukrayna’ lı Konstantin Kalinin çok büyük bir uçak yapmaya karar verdi. Tasarımları hükümet tarafından da destek görünce 1931 de Karkov’ da çalışmalara başladı. Ortaya çıkan uçak dev görünümlü bir metal yığınını andırıyordu.

Kalinin K-7

İlk tasarımda altı motor düşünüldü. Yetersiz kalacağı düşüncesi ile ikisi arakada itici motor olmak üzere dört motor daha ilave edildi. ( Bazı kaynaklar sadece yedi motor olduğunu söylemektedir.) Ağır bombardıman modelinde sekiz adet 20 mm’ lik top, sekiz adet 7,62 mm’ lik makineli tüfek ve 9,6 ton bomba taşıma kapasitesi tasarlandı. Askeri nakliye modeli 112 adet tam teçhizatlı asker taşıyacaktı. Sivil model ise 120 yolcu ve 7 ton yük taşıma kapasiteli olarak hesaplandı.

Yedi motorlu Kalinin K-7 (Model)

Uçağın kanat kalınlığı 2,3 metre idi. Sabit iniş takımları ve yuvasıyla garip görünümü olan bu uçak 11 Ağustos1933 yılında ilk uçuşunu yaptı. Bu kısa uçuşta yüksek titreşim nedeniyle yaşanan sorunun giderilmesi için dikey stabilizenin yeri ve boyutu değiştirildi.

Uçağın kanat açıklığı 53 metre, uzunluğu ise 28 metreydi. Uçuş mürettabatıonbir kişiden ibaretti. 1933 yılında altı deneme uçuşu daha yapıldı. Her deneme uçuşundan sonra gerekli düzeltmeler yapılmasına rağmen 21 Kasım 1933 deki uçuşunda meskun mahele düşerek ekip dahil, öndört kişinin hayatına mal oldu. Rus basını olayı sabotaj olarak değerlendirdi. Hükümet tarafından iki prototip daha ısmarlanmasına rağmen proje 1935 de iptal edildi.

NemethParasol

NemethParasol, mühendis ve pilot Steven P. Nemeth tarafından tasarlandı ve Miami Üniversitesi öğrencileri tarafından atölyede yapıldı. Uçağın yapımında 1920 model Alliance Argo uçağı kullanıldı.

Alliance Argo Biplane

Bu uçağın gövdesi biraz uzatıldı. Üzerindeki 90 beygirlik Lambert motoru, 110 beygirlik Warner motoruyla değiştirildi. Uçağın normal kanatları çıkarılarak üzerine disk şeklinde 4,5 metrelik yeni kanat takımı eklendi. Diskin arka sağ ve  soluna kanatçıklar, ortasına flap yapıldı.

NemethParasol

Uçak ilk uçuşunu 1934 te yaptı. Çok başarılı geçen uçuşta uçağın stall karakteristiği çok yüksekti. Saatte 220 km hıza ulaştı ve iniş sürati saatte 40 kilometre oldu. Duruş mesafesi 30-40 metre idi.

NemethParasol’ ü anlatan zamanın gazetesi

NemethParasol uçuş filmi :

Garip görünümlü bu uçak daha sonra gizli servis dahil birsürü kuruluş tarafından incelenmesine rağmen rağbet görmedi.

Sevgiyle Kalın!

DEVAM EDECEK!

Yazarın Diğer Yazıları

SAS SkyTeam için geri sayımda

İskandinav Hava Yolları (SAS), SkyTeam ittifakına katılım…

China Southern en uzun uçuşuna başlıyor

Çinli havayolu China Southern, Meksika'ya gidecek yeni seferiyle…

ATR-42’nin ön dikmesi çöktü

Kolombiya merkezli Satena Havayolu’na ait ATR-42 tipi uçağın…

DHC-8 Kanada’da pistten çıktı

Kanada’nın St. John's Havalimanı’nda Pal Havayolları’na…

Ukrayna’ya F-16 sevkiyatında yeni tarih

Uzun süredir gündemdeki yerini koruyan Ukrayna'ya F-16 sevkiyatı…

IFTC ve HAVELSAN’dan yeni anlaşma

Uluslararası Simülatör Eğitim Merkezi IFTC (International…

A320 doluda hasar gördü

Hindistan’da Vistara Havayolları’na ait A320 tipi yolcu…

Qantas’ta skandal güvenlik açığı

Binlerce Qantas müşterisinin kişisel bilgileri, havayolunun…

James Webb Dünya’nın mi görüntüledi?

2022'nin son günlerinde NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu tarafından…