YAZARLAR
TARİHTEN LİTERATÜRE – 4
08.03.2021
Literatür serisine son vermek üzere iken okuyucularımdan “Bu kitaplardan önce havacılık kitapları yok muydu?” ve “Bu kitaplar sizde var mı? ”soruları geldi. Evet yazılarımda yer alan kitapların tamamı kütüphanemde mevcut. Son yazımız da Harf Devriminden sonra Latin harfleriyle basılan kitaplara yer vermiştim. Bu bölümde Harf Devriminden önce gerek Osmanlı; gerekse Cumhuriyet döneminde basılan kitaplardan örnekler vermek istiyorum.
İlk kitap Osmanlı döneminde ilk basılan havacılık kitabı olan ve balonculuğun esaslarını anlatan:
BALON YAHUT MUTESAİD EL HEVA (Havada Yükselen) – Süleyman Pertev – İstanbul Mahmutbey Matbaası – 1311(1895)
İkinci kitap Ahmet Zeki Paşa tarfından yazılan ve iki kısımdan oluşan eser:
Kısmi Evvel (Birinci Kısım) ALEM-İ İSLAMDA TAYYARECİLİK; Kısmi Sani (Ikinci Kısım) ASKERİ TAYYARECİLİK – Ahmet Zeki Paşa – Matba’a Bahriye – 1328 (1912)
Üçüncü kitabımız Arnould Galopin’ in Osmanlıcaya çevrilen romanı:
TAYYARE İLE DEVRİ ALEM – Arnould Galopin – Resimli Mecmua Neşriyatı – 1328 (1912)
Dördüncü kitabımız havacılıkla ilgili ayrıntılı bilgiler veren:
TAYYARECİLİK; MAZİSİ, EHEMNİYETİ, TERAKKİYAT-I HAZIRASI, İSTİKBALİ – Ebuziyazade Abdurrahman Velid – Matbaa-i Ebuzziya – 1329 (1913)
Beşinci kitap bir roman:
TEYYAREDE İZDİVAÇ – 1332(1914)
Altıncı kitabımız Osmanlıca yazılmış ilk teknik kitap olma özelliğini taşıyan:
VESAİT-İ HAVAİYE – Tayyareci Mithat Nuri – Dersaadet Matbaası – 1330 (1914)
Yedinci Kitabımız meteoroloji kayıtları:
MAARİF UMUMİ NEZARETİ RASATANE-İ AMİRE 1912-1913-1914 SENELERİNE AİT HULASA-İ RASEDATI – Matbaai Amire – 1330 (1914)
Sekizinci kitabımız:
BALKAN HARBİNDE SÜVARİNİN HAREKATI, TAYYARE İSTİSMALİ(Kullanımı), HARP TAYYARECİLİĞİ HAKKINDA NAZARİYATI ESASİYE – Muhammet Ali Nüzhet – Resimli Kitap Matbaası – 1331 (1915)
Dokuzuncu kitabımız sureli bir yayın:
VEKAY-İ VE TERAKKİYAT-I HAVAİYE – No:1 – 1329 (1923)
Onuncu kitabımız yine sureli bir yayın:
VEKAY-İ VE TERAKKİYAT-I HAVAİYE – No:3 – 1329 (1923)
Onbirinci kitabımız :
TAYYARE VE TAYYARECİLİK – Tanin Matbaası – 1341 (1925)
Kapak üstü açıklama: Tayyare ve Tayyarecilik Mündericat: Hava sefineleri, tayyare nazariyesi, tayyarenin teşrihi, tayyarenin geçirdiği tekamül, tayyarecilerin sıhhi ve ruhi muayeneleri, canbazlık, spor tayyareciliği, harp tayyareciliği, tayyare zabitlerinin ihzarı, harp cephelerinde tayyare, ticaret tayyareciliği, tayyareciliğin istikbali, Derununda (içinde) 25 adet tayyare resmi ve planı vardır.
Onikinci kitabımız havacılıkla ilgili ikinci önemli teknik kitap:
VESAİT-İ TAYYARAN – Ihtiyat Tayyareci Zabiti Şakir Hazım (Ergökmen) – Erkanı Harbiye Umumiyesince Tab ettirilmiştir – 1341 (1925)
Onüçüncü kitabımız Genelkurmay yayınlarından:
TABİYEİ HEVAİYE VEZAİFİ – TAYYARE KONFERANSLARI – 1341 seneyi tedrisiye, Erkani Harbiye mektebi birinci sınıf müteallimine takrir edilmiştir – 1341 (1925)
Ondördüncü kitabımız:
KUVVAYI HAVAİYE REHBERİ – Erkani Harp Miralay Muzaffer – Matbaayi Askeriye – 1342 (1926)
Onbeşinci kitabımız :
TAYYARECİLİĞİN ELİF BA’SI (Alfabesi) – 1927
Ve son kitabımız:
HARBİYE MEKTEBİ TABİYE TEDRİSAT NOTLARINDAN; TABİYE ESASİYE BEŞİNCİ KİTAP: 1. Tayyare / 2. Balon / 3. Tayyarelere karşı Müdafaa – Harbiye Mektebi Tabiye Baş Öğretmeni Kaymakam İsmail Berkuk – 1927
Bu kitaplara ilaveten Harf Devrimine kadar Osmanlıca olarak Tayyare, Hava Edebiyatı ve Havacılık ve Spor dergileri yayınlanmıştır.
Sevgiyle kalın!
