10.12.2020

Ticari bir yolcu uçağıyla taşınan yolcu rekoru 24 Mayıs 1991 de El-Al Havayolları’na ait B-747/200 tipi kargo uçağıyla kırıldı. Guinness rekorlar kitabına göre bu uçuşta 1088 veya 1122 yolcu taşındı. Aradaki fark sayımdaki kargaşadan ve/veya uçaktaki güvenlik güçlerinin sayıya dahil edilip edilmemesinden kaynaklanmaktadır. Her iki rakamda rekoru zaten kırmaktadır. Peki nedir bu rekorun hikayesi? Bunu tam olarak öğrenmek için Yahudi tarihine göz atmak gerekiyor.

Falaşalar B-747 ye biniyorlar

Mısır Firavunlarının eziyetlerinden bıkan Yahudiler, Hazreti Musa’nın liderliğinde bugün Filistin adıyla anılan topraklara göç ettiler. Bu yolculukta Hazreti Musa asasıyla Kızıl Denizi ikiye bölerek Yahudilerin buradan emniyetle geçmelerini sağladı. Yahudiler göç ettikleri bölgede Yehuda Krallığını kurdular. Başkent dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Kudüs’dü. Milattan sonra 70 yılında Roma İmparatorluğu Kudüs’ e saldırdı ve Yehuda Krallığını yıkarak şehri ele geçirdi. Yahudiler bu bölgeden göçe zorlandılar ve/veya kaçtılar. Göç eden bu Yahudiler Orta ve Doğu Avrupa, İber yarımadası ve Anadolu’ ya yerleştiler. Orta ve Doğu Avrupa’ ya göç eden Yahudileri “Aşkenaz Yahudileri” olarak anılır. İber yarımadası ve Anadolu’ ya göç eden Yahudilere ise “Sefarat Yahudileri” ismi verilmiştir. Bu göçmenlerin çoğu daha sonra Amerika Birleşik Devletlerine ve Batı Avrupa’ ya göç etmiş; ticaretle uğraşarak dünyanın en zengin kişilerini yaratmışlardır. Yehuda Krallığının yıkılmasından tam 1878 yıl sonra “Vaad edilmiş Topraklar” olarak tanımladıkları Filistin toprakları üzerinde İsrail devletini kurdular.

Yahudiler sadece Yehuda Krallığında yaşayanlardan ibaret değildi. On sekizinci yüzyılda yapılan araştırmalarda, Etiyopya’nın yüksek arazilerinde izole olarak yaşayan bir Yahudi topluluğu keşfedildi. Bu topluluğun ibadetlerini yaptığı basit sinagoglar bulundu.

Etiyopya’da bir Falaşa sinagogu

Yapılan araştırmalarda bu topluluğun Firavunlar döneminde Hazreti Musa’ya inanan ve güneye göçmüş bir topluluk olduğu sonucuna varıldı. Etiyopya’ da bu topluluğa “Falaşalar” ismi takılmıştı. “Falaşa” eski Etiyopya dili olan Ge’ez lisanında “yerinden yurdundan edilmiş” manasına gelir. Etiyopya’ da MÖ200 ila MS 800 yılına kadar hüküm süren Aksum İmparatorluğu MS 400 de hristiyanlığı kabul etti. Bu dini kabul etmeyen Falaşalar Ülkenin yüksek yerlerine çekilerek yaşamlarını sürdürdüler. Falaşalar Hazreti Yakup’un oniki oğlundan biri olan Dari’nin soyundan geldiklerine inanırlar.

Yaşlı bir Falaşa

İsrail hükümeti 1980’li yıllarda bu topluluğu İsrail’ e getirmek için çalışmalara başladı. İsrail; ABD ve CIA’in büyük yardımlarıyla 1984 de Moses (Musa); 1985 de Joshua (Yeşu) ve 1991 de Solomon (Süleyman)  operasyonlarıyla bu topluluğu İsrail’e getirdi. Bu operasyonlarda İsrail Hava Kuvvetlerine ve EL-AL Havayollarına ait kargo uçakları kullanıldı. Bu göç esnasında binlerce Falaşa yollarda heba oldu.

Yolcu rekoru da Solomon operasyonunda geldi.

Basında yolcu rekoru

Kargo uçağına sıkış tepiş bindirilmiş Falaşalar

Yolcu rekoru kırıldı ancak bu olayın olumsuzluklarla dolu yanlarına da bakmak lazım. Etiyopya’dan, Sudan’a karadan göç eden binlerce Falaşa yollarda hayatını kaybetti. Kargo uçaklarında hayvanlar bile özel kutularda taşınırken Falaşalar kargo uçağına tıkıldılar. Bu uçuşlarda uluslararası taşıma kuralları ihlal edildi. İsrail’e gelen Falaşalar sınır bölgelerine yerleştirildi. Hep ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüler, protesto yaptıklarında İsrail polisi tarafından dövüldüler hatta hayatını kaybedenler oldu. Netice olarak Falaşalar İsrail’in zencileri oldular.

Sevgiyle kalın!